Reparatieverslag: Philips Plaatspanningapparaat, Type: 372, Bouwjaar: plm. 1925

Inleiding:

In 1925 was er nog niet overal in Nederland netspanning aanwezig. En als het er al was dan kon het of gelijkspanning of wisselspanning zijn. De Philips 372 was alleen bedoeld voor die plaatsen waar ook wisselspanning aanwezig was. In 1925 was er overal in Nederland geen netspanning aanwezig.

Er waren veel gelijkstroom radio-ontvangers die met anode- en gloeistroombatterijen/accu’s gevoed werden. Deze waren al of niet oplaadbaar.
Toen de bezitters van radio-ontvangers aangesloten werden op de netspanning werd de dure anodebatterij vervangen door het Philips PSA. Dit apparaat leverde de benodigde anode- en detectorspanning voor de radio-ontvanger.

In de tekst gebruiken we voor het gemak de afkorting PSA = Plaatspanningapparaat

Het Philips PSA werkt met de enkelfase gelijkrichter 373

Voor de ervaren radio-reparateur van oude radio’s is het repareren van PSA’s ‘oude kost’ maar omdat er nog vele ongeprepareerde PSA’s in omloop zijn is het voor de beginner een mooi project om mee te starten.

Het apparaat is op eenvoudige manier uit elkaar te halen (zie exploded vieuw')

- Explded View -

Reparatie:

1.Het Philips PSA heeft 3 schakelstanden (I, II en III) voor het leveren van de detectorspanning. Dit wordt verzorgd door 3 weerstanden (R1,R2 en R3) (3 x 20 kOhm). R3 was defect, deze weerstand overbrugd door een weerstand van 18 kOhm/2W.

Na provisorisch 2 belastingweerstanden 47 kOhm/2W aangesloten tussen resp. de detector (+DET.) klem, anode(+) klem en de - klem. Het apparaat werkte echter de afgegeven spanningen waren veel te laag.
De in waarde verlopen/lekke condensatoren (C1-5uF, C2-7uF, C3-2uF en C4-2uF) zijn de oorzaak. Deze condensatoren bevinden zich in de condensatordoos. Dus werk aan de winkel!

2. Om de condensatordoos te verwijderen moet eerst de Smoorspoel S4 verwijderd worden. Daarvoor eerst de S4-aansluitingen los solderen en daarna de 4 koperen bouten los schroeven. Nu kan de smoorspoel verwijderd worden.

3. Vervolgens kunnen de 5 aansluitingen van de condensatordoos los gesoldeerd worden. Daarna de 2 houten wiggen eruit tikken en kan men de condensatordoos uit het apparaat schuiven

4. Vervolgens kan de condensatordoos geopend worden d.m.v. 8 lippen die verbogen kunnen worden.

5. Vervolgens kunnen de verlopen lekke goudkleurige cilindervormige condensatoren gemakkelijk uit de condensatordoos gehaald worden en vervangen door moderne condensatoren

6. Nu kan de condensatordoos en smoorspoel weer teruggeplaatst en aangesloten worden volgens schema. Tevens wordt de behuizing weer aangebracht.

7. Het Philips PSA wordt voor een duurproef aangesloten op mijn ‘Spoelen Radio-ontvanger’ plm. 1925. De anode- en detectorspanning laten zich goed regelen, anode + 120 Volt en detector +60 Volt stand II en heb prima ontvangst van Midden Golf radiostations.

8. Versleten rubber voetjes vervangen door nieuwe steunen met viltjes.

Opmerkingen:

• Voor het gemak heb ik tijdens het reparatieproces de losgenomen draden gemerkt.
• De ontkoppelcondensator C4-2u, die tussen min en massa in de condensatordoos zit, staat niet aangegeven in het schema. Het schema heb ik aangepast.
• De dure anodebatterij die vaak om het half jaar vervangen moest worden had aftakkingen voor zowel de anode- als detectorspanning.
• Op het Philips PSA zitten 2 regelknoppen. Met de rechterknop (gloeidraad-regelaar) regelt met de anodespanning. De linkerschakelknop heeft 3 standen I, II en III voor het regelen van de detectorspanning. Eerst regelt men de anodespanning en daarna de detectorspanning.
• Er zijn Philips PSA’s in omloop met en zonder ontkoppelcondensator C4 tussen – en massa aansluiting. Bij PSA’s zonder C4 wordt vaak tussen de aansluitklemmen de min (-) doorverbonden met massa.
• Het Philips PSA 372 is een solide en service vriendelijk apparaat.
  Gebruikte literatuur: Philips Service-documentatie
  © W.H.G. Stuiver, Havelte, mei 2021