DE GROTE PIONIER IDZERDA

De pionier van de radio-omroep, zowel in Nederland als in de gehele wereld, is HANSO Henricus Schotanus à Steringa Idzerda, zoon van een plattelandsarts in Weidum Fr.
Idzerda werd op 3 november 1944 ten onrechte verdacht van spionage en gefusilleerd door de Duitse bezetter.

De eerste radio-uitzending
De eerste radio-uitzending waarbij spraak en muziek werd uitgezonden was op 6 november 1919. Deze uitzending werd door Idzerda verzorgd vanuit de Beukstraat 8-10 te s’-Gravenhage. Zijn programma werd aangekondigd op 5 november 1919 in de Nieuwe Rotterdamsche Courant als “Radio Soirée Musicale”. Het liedje wat het eerste werd uitgezonden was “Turf in je ransel”. De roepnaam van Idzerda was PCGG. Idzerda verzorgde tot 11 november 1924 regelmatig uitzendingen vanuit de Beukstraat in Den Haag.

Wie was Idzerda?
Idzerda was een veelzijdige persoonlijkheid en bewonderenswaardig was zijn vakbekwaamheid, vindingrijkheid en doorzettingsvermogen.
Idzerda was radiotechnicus, directeur van een radiofabriek, programma samensteller, propagandist, zenderbouwer, omroeper en zenderexploitant.

Idzerda werkte onder de volgende namen:

· 1914-1919 T echnisch Bureau Wireless

· 1919-1924 Nederlandsche Radio Industrie

· 1925-1935 N.V. Idzerda Radio

De Philips-Ideezet radiolamp
Plm. 1918 heeft Idzerda met zijn radiofabriek en op te richten zendstation grote behoefte aan radiolampen, die het kristal kunnen vervangen.
Hij zoekt toenadering bij Philips die gespecialiseerd zijn in de fabricage van gloeilampen.. Hoewel Gerard Philips weinig ziet in de opdracht om radiolampen te gaan maken vindt hij het toch aardig om te doen en gaat akkoord met de fabricage van 180 radiolampen.
De “Ideezet” en “Iduret” radiolampen worden geleverd.

Vroege radiolamp
De Philips-Ideezet radiolamp die begin 1918 door Philips in samenwerking met Idzerda is gemaakt komt op de derde plaats in de historie. Holland (Utrecht)(nov. 1917) en Bal (Breda) (eind 1917) staan resp. op de eerste en tweede plaats.
Het eerste type Philips-Ideezet lamp was een laagvacuüm type, de gloeispanning is max. 4 Volt, de gloeistroom is 0,25 A en de anodespanning is 25 Volt.
De verkoop van de lamp verliep goed. Na de eerste order van 180 stuks had Idzerda reeds tegen het einde van 1918 2000 stuks verkocht. Radioamateurs werden ook belangrijke klanten.

3 typen 'Ideezet'

begin juli 1919 bood Idzerda 3 typen Ideezet radiolampen aan n.l.:

• Type A Vf = 4 V, If = 0,25 A
• Type B Vf = 2 V, If = 0,50 A
• Type C Vf = 4 V, If = 0,50 A

Bron:
Saga of the vacuumtube – G.F.J. Tyne - 1987
De pionier van de radio-omroep “à Steringa Idzerda” – P.A. de Boer - 1969
Archief MUSEUM “Radio-Wereld” - Dieve r

Opmerking:

Historisch onderzoek van Gidi Verheijen heeft uitgewezen dat er een fout zit in de advertentie van de aankondiging 'Radio Soirée Musicale' van Idzerda in de Nieuwe Rotterdamse Courant van 5 november 1919: 'Philips-Iduret-Generatorlamp' moet zijn 'Philips- Ideezet-Generatorlamp'.

© W.H.G. Stuiver - Diever, april 2001